Voc Ölçümü » İş Sağlığı ve Güv. Ort. Ölç. » İş Sağlığı ve Güv. Ort. Ölç. » Özeliz İş Sağlığı & Güvenliği

Uçucu Organik Bileşik Ölçümleri , Kimyasal maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik,Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik ,NIOSH (Ulusal Mesleki Sağlık ve Güvenlik Enstitüsü), OSHA (Mesleki Sağlık ve Güvenlik Kurumu) gibi Ulusal ve Uluslararası mevzuatlardan yararlanılarak, konusunda uzman personellerimiz tarafından gerçekleştirilmektedir. 

Uçucu Organik Bileşik (VOC) Ölçümü Uygulanan Sektörlerden Bazıları 

Uçucu Organik Bileşikler (VOCler) alifatik veya aromatik yapıda, kaynama sıcaklığı 250ºC' ye kadar olan ve atmosferik fotokimyasal reaksiyon ile hava kirliliğine neden olan hidrokarbonlardır. Uçucu Organik Bileşenler (VOC) çoğu hem renksiz hem de kokusuz olan, çeşitli sıvı ve gazlardan oluşan bir gruptur. Sıvılar oda sıcaklığında kolayca buharlaşabilir –diğer bir deyişle ‘uçucu’dur. VOC’lar alçak atmosferde ozon tabakasını oluşturmak için diğer çevre kirleticileri ile (örn. nitrojen oksitler) tepkimeye girmeleri sonucu kritik bir durum oluşturur. VOC’ların ozon tabakasında yüksek oranda bulunması durumunda, yeryüzündeki insan sağlığına zarar verir, lastik vb. malzemeleri etkiler. Bazı VOC’lar insan sağlığına doğrudan zarar verir (örn. karsinojenler), küresel ısınmaya yol açar (örn. metan gazı) ya da yeryüzünü ultraviyole radyasyonundan koruması gereken stratosferik ozona zarar verir (örn. metil bromürzer). 

Uçucu Organik Bileşiklerden (VOClerden) Bazıları ;

acetaldehyde acetic acid acetone amyl alcohol 

benzene butanol chloroform dichloride 

dimethyl acetamide dimethyl formamide ethanol ethyl acetate 

ethyl benzene ethyl butyrate ethyl ethylene glycol 

hexane hexanol methanol methyl acetate 

methyl ethyl ketone methylene chloride perfluorocarbons phenol 

propanol toluene trichloroethylene xylene 

Uçucu Organik Bileşik (VOC) Ölçümü Nedir?
Uçucu Organik Bileşik (VOC) Ölçümü Nasıl Yapılır? 

Endüstriyel tesislerin ortak problemi olan Uçucu Organik Bileşik(VOC)lerin giderilmesi için kulllanılan teknoloji yöntemlerinden birisi olup akredite kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen iş hijyeni ortam ölçümlerinden birisidir. 

Uçucu Organik Bileşik(VOC) ölçümü; Öncelikle numune alma işlemi için aktif karbon tüpü adı verilen tüplere Uçucu Organik Bileşik(VOC)lerin çekişi (adsorpsiyonu) sağlanır. Daha sonra absorbe olan Uçucu Organik Bileşik(VOC)ler gaz kromotografisi (GC) cihazı ile analiz edilir.Sonuçlar Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik ve Kansorejen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliklerinde belirtilen ilgili Uçucu Organik Bileşik(VOC)nin sınır değerlerine bakılarak değerlendirme hazırlanan rapora kaydedilir. 

Çevre problemlerine yönelik her geçen gün artan duyarlılık, insanların uçucu organik bileşikler (VOC) ve VOClerin çevre ve insan sağlığı üzerine etkileri üzerine de bilinçlenmesine yol açmaktadır. Son yıllarda, diğer çevre teknolojileri alan¬larında geliştirilen yeni ürünlerin yanı sıra baca gazı arıtma teknolojileri konusunda da ilerlemeler olmuştur. Yeni teknolojiler ile temel olarak amaçlanan daha düşük işletme maliyetleri ile daha iyi giderim seviyelerini yakalamaktır. 

Birçok endüstri kolunda kullanılan temel hammaddelerden biri olan VOC(uçucu organik bileşik)ler için çeşitli tanımlar bulunmakla birlikte, temel olarak oda sıcaklığında hava ile direk temas halinde aniden buharlaşan organik kimyasallar olarak nitelendiri¬lebilirler. Literatürde ise Avrupa Birliği yönetmeliklerinde VOC(uçucu organik bileşik)ler 293,15 Kelvin (20oC) sıcaklığında, 0,01kPa veya daha yüksek buhar basıncına sahip organik maddeler olarak tanımlanmıştır. (European Union, 21.04.2004, Retrieved on 28.09.2010) 

VOC(uçucu organik bileşik)lerin insan vücudu üzerinde ciddi sağlık sorunlarına neden oldukları bilinmektedir. Ancak, bu sorunların boyutu VOC(uçucu organik bileşik)ler konsantrasyonu, kaynağı ve tipine göre değişebilmektedir. 

VOC(uçucu organik bileşik)lerin birçok hastalığa neden olduğu belirlenmiştir ve ayrıca kanıtlanandan daha fazlasına sebebiyet verebileceği öngörülmektedir. Günümüzde, boya, yapıştırıcı, tutkal gibi solvent ve solvent bazlı maddeler içeren kimyasalların proseslerde kullanımı yaygın olduğu için, sanayi tesislerin¬den uzakta yaşayan insanlar bile VOC(uçucu organik bileşik)nin tehlikeli etkilerine maruz kalmaktadırlar. 

Amerikan Çevre Koruma Ajansı (EPA) VOC(uçucu organik bileşik)nin sağlığa olumsuz etkilerini göz, burun ve boğaz rahatsızlıkları, baş ağrısı, koordinasyon bozukluğu, ciğerler, böbrekler ve merkezi sinir sistemi üzerinde hasarlar olarak özetlemektedir. Bazı uçucu organik bileşik(VOC)lerin ise hayvanlar üzerinde kanser etkisi yaratığı ve bazılarının da insanlarda kansere neden olabileceği belirlenmiştir. VOC(uçucu organik bileşik)ler ile direk temas halinde gözlemlenen temel semptomlar ise burun ve boğaz rahatsızlıkları, baş ağrısı, deride alerji, nefes darlığı, bulantı, kusma, burun kanaması, halsizlik ve baş dönmesi olarak sıralanmıştır. (2) 

VOC(uçucu organik bileşik)ler çeşitli ısıl işlemler, üretim prosesinde organik solvent kullanımı, petrol ve petrol türevleri gibi organik bileşiklerin ve sıvı yakıtların taşınması ve depolanması, rafineriler ve organik kimyasal işlemler gibi farklı faaliyetler sonucu oluşabilir. Aslında, solvent ve organik kimyasal ürünler kullanan tüm sanayi kolları VOC(uçucu organik bileşik) emisyonuna neden olmaktadırlar. 

Aşağıda verilen grafikte, temel VOC(uçucu organik bileşik) emisyonu kaynakları verilmiştir. Bu grafikte de görülebileceği gibi, UOB emisyonuna neden olan kaynaklar arasında solvent kullanımı ve sanayi aktiviteleri ilk sıralarda yer almaktadır. Solvent ve solvent bazlı maddeler sanayi tesislerinin temel hammaddelerinden birini oluşturmakla birlikte, ayrıca temel UOB emisyonu kaynaklarından biridir. Dolayısıyla, bu bileşiklerin ciddi etkilerini ortadan kaldırmak için uygun teknolojiler kullanılmalıdır. 

Bir sanayi tesisi içerisinde, VOC(uçucu organik bileşik) emisyonuna neden olabilecek kaynaklar iki ana grup içerisinde değerlendirilebilir. Bunlardan ilki, karıştırıcılar, depolama tankları gibi prosesin gerçekleştiği yerlerdir. Bunlar noktasal emisyon kaynağı olarak değerlendirilir ve bu kaynaklardaki VOC(uçucu organik bileşik) emisyonunu belirlemek görece çok daha kolaydır. İkinci kaynak ise proses ekipmanlarındaki sızıntılardır ve bu sızıntı emisyonları kimyasal ve solventlerin tesis içerisinde taşınması sonucu oluşan emisyonları da kap¬samaktadır. Dolayısıyla, bunlar noktasal kaynaklar olmayıp direk olarak iç ortam VOC(uçucu organik bileşik) konsantrasyonunu etkilemektedir. Bu sebeple, sızıntı emisyonlarının bertarafı için öncelikle tesis içerisinde iyi bir havalandırma sistemi şarttır. 

Birçok sanayi kuruluşunun solvent bazlı hammaddeler veya petrokimyasal bileşikler kullandığı dikkate alındığında, bu sektörler için VOC(uçucu organik bileşik)’in de ortak bir problem olduğu açık bir gerçektir. Bu sektörlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir: